Piekeren, iedereen doet het wel eens. Het is heel normaal. Maar wat doe je, als het je echt uit je slaap houdt?
"Worrying does not take away tomorrow's troubles. It takes away today's peace."
In deze blog vertel ik je meer over piekeren:
Wat is piekeren?
Piekeren is een vorm van herhaald negatief denken. Je denkt en herdenkt negatieve, onaangename thema's of (persoonlijke) ervaringen. Je kan piekeren over zaken uit het verleden, alsook over dingen die zich nog kunnen voordoen. Je kan zelfs piekeren over het piekeren... Je maakt eigenlijk eindeloze cirkeltjes in je hoofd.
"Wat als ik nu...? Had ik niet beter...? Stel je voor dat....? "
Iedereen heeft het wel eens. Je hebt een moeilijk gesprek met iemand gehad (een vriend, familielid of collega) en je ligt er nadien nog uren van wakker: "Had ik dat maar gezegd...", "Waarom heb ik nu zo gereageerd?", "Wat bedoelde ze nu eigenlijk toen ze dat zei?",.... Dit kan dus echt iedereen wel eens overkomen. Af en toe een situatie overdenken, zelfreflecteren, kan geen kwaad. Het is pas een probleem als je veel piekert, overdag, maar zeker ook als je wil gaan slapen en daardoor de slaap maar niet kan vatten. Of 's nachts weer wakker wordt en dan uren naar de plafond ligt te staren en ligt te woelen in je bed. Dan is het niet meer productief.
Piekeren is dus nadenken, véél nadenken. Het is ook beetje de 'manier waarop je nadenkt'. Je kan 'concreet' nadenken en 'abstract'. Een voorbeeldje:
"Je vertrekt 's morgens naar je werk, al wat gehaast, want je hebt je een beetje overslapen of de kinderen werkte niet echt mee die morgen. Je bent op tien minuutjes van je werk en plots rijd je een fitte band..."
'abstract nadenken': "Ohnéé, zie je nu wel! Ik heb dat écht altijd voor! Ik heb altijd pech, zie me hier nu weer staan?!..."
'concreet nadenken': "Goed... ik heb dit nu voor, dikke pech! Hoe ga ik dat nu oplossen? Hoe kom ik hier weg? Hoe geraak ik verder? Wie kan ik bellen?..."
Je merkt het zelf al, het zal dus dé kunst zijn om vooral in het concrete denken te blijven. Uiteraard mag je wel eens goed vloeken dat je daar staat met je platte band! Maar dan ga je verder, dan zoek je oplossingen.
De thema's kunnen zeer verschillend zijn. Je kan piekeren over je werk, over je financiën, over je familie, over een situatie, over je gezondheid,.... Het is dan heel belangrijk om te weten waarom jíj piekert? Wat is de reden of de oorzaak? En vooral, wat kan jij er dan aan doen?
Oorzaak en gevolg?
Waarom pieker jij? Het kan zijn door een gebeurtenis dat je meemaakte? Het kan evengoed in je aard liggen om vaker te dobben of piekeren. Het is belangrijk om te achterhalen waarom jij nu piekert? Overkomt het je vaak of is het iets uitzonderlijk?
Wat kunnen de gevolgen zijn? Na één of meerdere slechte nachtrust(en), kan je je moe voelen, lusteloos zijn, slecht gezind,... Veelvuldig piekeren maakt je ook kwetsbaar voor een depressie of voor angstklachten. Je kan ook lichamelijke klachten krijgen en/of spanningshoofdpijn. Alleszins helpt het je niet vooruit.
"Het zijn niet de gebeurtenissen zelf die de mensen in emotionele verwarring brengen, maar wel de manier waarop ze die gebeurtenissen bekijken." - Epictetus (Swinnen, 2021, p 109)
Piekeren en stress.... ze versterken elkaar
Piekeren is een reactie om met stress om te gaan. Je maakt je ergens zorgen om, hebt ergens stress om en piekert dan over een oplossing. Wanneer je over iets piekert, voel je je nooit ontspannen. Je lichaam reageert met een stressreactie. In plaats van te komen tot constructieve oplossingen, zal je eerder besluiteloos zijn, (over-)emotioneel reageren, blokkeren. Ervaart je lichaam veel stress, zal je lichaam het stresshormoon cortisol aanmaken. Cortisol blijkt op zijn beurt het piekergedrag te versterken. Piekeren en stress, ze blijven dus in cirkeltjes draaien en versterken elkaar zelfs...
Tips
Je weet nu wat piekeren is, maar wat doe je er nu aan? Ik verzamelde hier een aantal tips voor je. Niet alles zal voor jou werken. Zoek uit wat bij jou past of werkt. En indien nodig, ga op zoek naar iemand die je hierin kan ondersteunen.
Schrijf je piekergedachten, je zorgen van je af. Leg tesnoods een klein schriftje naast je bed. Als je je zorgen maakt, noteer het dan even. Dan kan jij het loslaten en rustig naar dromenland gaan. Morgen kan je het dan terug bekijken. Voelt het dan nog aan als een 'probleem'? En zoja, uitgerust kom je hoogstwaarschijnlijk tot meer heldere oplossingen.
Hou een piekerdagboek bij: Wat houd je bezig? Waar lig jij van wakker? Wat leert je dit? Wat levert het piekeren je op? Voel je je beter door te piekeren?
Maak spiekbriefjes met quotes of maak een pinterest moodboard met inspirerende quotes, die je er even bij kan halen als jij begint te piekeren.
Daag je negatieve gedachten uit: * Hoe weet ik dat dit zo is? Ben ik er zeker van? Kan ik dat aantonen? * Wat zou ik zeggen mocht een vriendin een gelijkaardige situatie aan mij vertellen? Zou ik dan hetzelfde vertellen dan hetgeen ik mijzelf vertel? * Kan ik er ook anders over denken? Is dit echt de enige mogelijke manier? en laat de controle ook een beetje los... * Wat is het ergste dat er kan gebeuren? En stel dat dat gebeurt, wat dan? Zou dat mijn wereld op zijn kop zetten of zou ik er wel mee om kunnen? * Helpen deze gedachten mij om mij te gedragen en te voelen zoals ik wil? Kom ik er mee vooruit?
Spreek je piekergedachten uit. Praat erover met iemand waar je je fijn bij voelt of ga naar een coach. Praten, je zorgen uitspreken, maakt dat je de zaken vaak in een ander perspectief gaat zien of je gesprekspartner kan je helpen om je gedachten in perspectief te zien. Hij/zij kan door gerichte vragen te stellen je zorgen doorprikken en je andere inzichten geven. Het kan ook al helpen om gewoon even tegen je zelf te praten of tegen je huisdier ;-) Je het jezelf 'horen zeggen', maakt soms al dat je er anders naar gaat kijken. "Goh nu ben ik hier het toch wat grootser aan het maken? Hij/zij zal dat zo wel niet bedoeld hebben?!"
Train je gedachten. Steeds al je afdwaalt naar je 'piekergedachten', richt je je aandacht terug op hetgeen je mee bezig bent. Probeer echt in het NU te zijn en niet af te dwalen. Probeer even héél bewust met je activiteit bezig te zijn: welke handelingen doe je? wat hoor je? wat riek je? Leid je gedachten af van het piekeren.
Daaraan gekoppeld kan je jezelf misschien een piekerkwartiertje geven. Een kwartiertje per dag waar je voluit mag piekeren. Maar je leest het goed, de rest van de dag niet! Mocht er bijvoorbeeld die middag een piekergedachte bij je opkomen, dan 'parkeer' je die even. Tensnoods noteer je je gedachte even in een schriftje of een piekerpotje, zodat jij het echt even kan loslaten en er later die dag, wanneer je er even echt tijd voor maakt, over kan nadenken.
Piekerplek, koppel je piekergedachten aan een bepaalde plek. Bijvoorbeeld een plaats in je tuin, een bepaalde stoel, de trap in je huis, een bureau, ... Je mag énkel piekeren als je daar bent. Net als andere zaken in huis die je enkel in een bepaalde ruimte doet (koken doe je in de keuken, douchen in de badkamer, slapen in bed), ga je nu enkel piekeren op die éne plek. Deze plek is absoluut niet je slaapkamer!
Zoek afleiding. Je zal het zelf al wel gemerkt hebben, op momenten dat je weinig te doen hebt, bijvoorbeeld als je naar bed gaat, komen al die gedachten naar boven. Zorg dus dat je actief bezig bent, dat je voldoende afleiding hebt. En zorg dat je daar ook heel 'bewust' mee bezig bent, laat je niet afleiden door je piekergedachten of pas dan één van bovenstaande tips toe, mochten ze toch komen.
Je oude wijze zelve. Als je over iets piekert, dan lijkt het op dat moment erg belangrijk. Probeer je even voor te stellen dat je 80 jaar bent, je oude wijze zelve. Hoe kijk je dan terug op deze éne situatie? Wat denkt je er nu over terwijl je 80 jaar bent? Is het dan nog zo groot én zo belangrijk om er zoveel tijd mee bezig te zijn?
Meditatie
Een elastiekje om je pols: elke keer als je piekert, trek je even aan het elastiekje
Fantaseren. Piekeren is eigenlijk negatief fantaseren. Je overdenkt een bepaalde situatie die al gebeurd is of nog moet gebeuren en dit vaak in de negatieve zin. Dit vergt enorm veel energie en gaat met je vrolijke gemoed lopen... Geef al die aandacht eens aan positief fantaseren. Bedenk je wat je allemaal nog op je bucketlist hebt staan? Waar wil je op vakantie? En wie neem je dan graag allemaal mee?
Defuseren en accepteren, dit wil eigenlijk zeggen dat je afstand neemt van je gedachten. Je erkent dat ze er zijn, je merkt ze op, maar je geeft er geen aandacht aan. Je accepteert dat jij je soms zorgen maakt, dat is zeker niet fijn, maar je gaat er ook geen energie meer aan verspillen. "Ik merk dat ik me nu weer zorgen maak, om ... Maar ik weet dat dit een piekergedachte is, dus ik laat het daar."
en nog een heel fijne: haal even frisse lucht. Maak even een wandeling of ga een toertje lopen. Je zal zien dat de buitenlucht écht wonderen doet. Je hoeft echt geen halve marathon te lopen of voor twee uur te gaan wandelen. Even buiten, in beweging, je hoofd leegmaken,... is al meer dan voldoende. De voordelen van wandelcoaching vind je ook terug op mijn website.
Coaching
Wordt jouw nachtrust ook te veel naar je zin verstoort door piekergedachten? Zou je graag die vicieuze cirkel doorprikken? Dan hoop ik dat je met bovenstaande tips al wat op weg kan. Merk je echter dat dit op jezelf toch wat minder lukt? Dat je toch snel hervalt in oude gewoontes en valkuilen? Wil je je eigen inzichten versterken? Laat me gerust weten waar ik je mee kan helpen. In een coaching maken we samen een plan op. Waar ga jij mee aan de slag en volgen we dat ook op. Wat lukte en wat niet? Wat maakte dat het wel of niet lukte? We gaan ook dieper in op wat dat met jou doet? Wat doet het met je als je die piekergedachten hebt? Wat dacht je, hoe voelde je je erbij en wat deed je ermee? Hier kan je namelijk ook veel uit leren.
Maak je graag kort al even kennis? Dat kan. Contacteer me gerust even en geef in het 'berichtveld' door dat je graag even telefonisch kennismaakt (max 15 minuten), zo kan jij voelen of er al een klik is.
Veel succes! 💛
Comments